Opis ciekawych wydarzeń, które miały miejsce na terenie gminy Kaźmierz, a także ciekawe fotografie z dodanymi opisami i komentarzami.
Ośrodek Usługowy Praktyczna Pani w Kaźmierzu
Ośrodek Usługowy Praktyczna Pani działał przy Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska w Kaźmierzu. W ośrodkach tych można było zlecić szycie czy naprawę odzieży w tym pończoch tak zwane podnoszenie oczek, napinanie firanek, maglowanie bielizny, można było wypożyczyć namiot i sprzęt gospodarstwa domowego. W czasach, kiedy np. wesela odbywały się w domach, a nie jak dzisiaj w lokalach w „Praktycznej Pani” można było wypożyczyć całe zestawy talerzy, sztućce i szklanki itp. Moja rodzina co roku wypożyczała tam maszynę krajalnicę do szatkowania kapusty, na którą trzeba było zapisać się na długo przed sezonem kiszenia kapusty. Ja pamiętam, że Praktyczna Pani była w budynku przy ul. Jana Pawła II (dawniej Świerczewskiego) gdzie teraz mieści się pizzeria, ale starsi mieszkańcy wspominali też, że Praktyczna Pani była w budynku pp. Musiałów przy Rynku. Natomiast p. Mieczysława Szymaniak wspomina, że pierwsza działalność była w Domu Katolickim (dawna siedziba GOK). Ośrodek prowadziła p. Gertruda Jurdzińska (1923-1987) Na zdjęciu p. Gertruda w roku 1978.
Rynek w latach 30 XX w.
Fotografia lat 30. XX w. z kolekcji p. Doroty Dolata przedstawia południowo-zachodni fragment Rynku w Kaźmierzu. Tutaj należy się małe sprostowanie. Otóż fotografia ta została zamieszczona w Obserwatorze Kaźmierskim nr 3 z 2016 r. i tam podałem za p. Dorotą (być może taka data widniała na odwrocie zdjęcia), że zdjęcia pochodzi z roku 1929. Dzisiaj muszę to sprostować, bo zdjęcie pochodzi z lat 30. Zaraz wyjaśniam skąd taki wniosek. Po prawej stronie widzimy dom inwalidy wojennego Szczepana Ignysia. Starsza część mieszkańców pamięta zapewne, że p. Ignyś prowadził w swoim domu sklep. Dom ten wybudowany został w roku 1933. Później po śmierci p. Szczepana (1966) sklep - kiosk prowadziła jego córka p. Janina po mężu John. W prowadzeniu kiosku wspierał ją mąż Medard i zmarły w 2022 r. syn Piotr. To by było tyle, jeżeli chodzi o „dolną datę” wykonania zdjęcia, natomiast musiało być ono wykonane w latach 1933-1937, bo nie ma szyldów Spółdzielni ZGODA i Poczty. Wiemy natomiast z wcześniejszej fotografii, że w 1937 był tam już sklep ZGODA.
Wyjazd na żniwa
Na kolejnych zdjęciach z przeszłości pracownicy (przeważają kobiety) z PGR Bytyń udają się na żniwa do PGR Sierpówko. Tak się kiedyś podróżowało na pace poczciwego LUBLINA. Niestety nie jest znany rok, z którego pochodzi to zdjęcie. Wiadomo natomiast, że kierowca LUBLINA nazywał się Przybysz. No i musiało to być przed powstaniem Kombinatu PGR Kaźmierz więc prawdopodobnie w latach 50. XX w. Zdjęcia udostępniła dawna mieszkanka Bytynia p. Maria Szymańska z Szamotuł.
Skrzyżowanie ul. Szamotulskiej i Jana Pawła II
Mały format, ale wart uwagi. Na foto obecna ul. Jana Pawła II. W budynku po prawej mieści się obecnie pizzernia.
ul. Dworcowa w latach 60
Ten weekend rozpoczniemy od fotografii z końca lat 60. XX w. z archiwum p. Wandy Chudzichowskiej. Zdjęcie przedstawia wjazd na Rynek od ul. Dworcowej. Po lewej stronie wśród drzew widoczny nieistniejący dziś budynek przed i powojennej szkoły. W późniejszych latach mieściło się tam przedszkole i mieszkania dla nauczycieli. Obecnie stoi w tym miejscu, nowa okazała kamienica.
Woły w gospodarstwie w Bytyniu
W bardzo odległej przeszłości w gospodarstwie pp. Niegolewskich w Bytyniu w polu obok koni pracowały także woły. Foto z archiwum rodzinnego p. Zofii Chudoń.
Przedwojenne żniwa w Dolnym Polu
W ten sposób pracował rolnik, aby nikomu chleba nie zabrakło. Tak wyglądały po II wojnie żniwa w gospodarstwie pp. Mikołajczaków w Dolnym Polu. Foto udostępnił p. Andrzej Mikołajczak z Warszawy.
Wieniec dożynkowy z Bytynia w Szamotułach
Kolejne fotografie udostępniła nam p. Zofia Chudoń. Zdjęcia z czerwca roku 1956. Pierwsze z nich przedstawia moment montowania na wozie z PGR Bytyń zaprzężonym w cztery konie makiety szamotulskiej baszty zwieńczonej wieńcem dożynkowym. Wóz ten pojechał do Szamotuł na obchody 500-lecia istnienia Miasta Szamotuły. Na drugim zdjęciu przejazd wozu przez szamotulski rynek. Na wozie panie; Tekla Antoniewska, Maria Kamieniczna, Genowefa Taisner, Teresa Przybylak i woźnica Antoni Antoniewski.
Stacja kolejowa w roku 1919
Stacja kolejowa w Kaźmierzu z roku 1919, czyli 31 lat po otwarciu odcinka linii kolejowej nr 363 Rokietnica – Międzychód.
Wnętrze kaźmierskiej świątyni w roku 1941
Zdjęcie z 1 czerwca 1941 r. pochodzi z archiwum rodzinnego p. Bogumiły Galewskiej. Na zdjęciu ślub rodziców p. Bogumiły - Ireny (zd. Błażej) i Antoniego Turkotów. Dzięki tej fotografii mogę pokazać Państwu, jak wyglądało wówczas wnętrze kaźmierskiej świątyni. Chciałbym zwrócić uwagę na kilka szczegółów, które ponumerowałem. I tak (Nr 1.) Główny ołtarz tworzyły elementy, z których obecnie złożony jest ołtarz w kaplicy św. Anny. (Nr 2.) Zabytkowy dębowy krzyż zawieszony jest w prezbiterium nad wejściem do zakrystii. (Nr 3.) W prezbiterium po obu stronach ołtarza głównego Stalle - to takie ławki, w których w czasie ważnych uroczystości kościelnych zasiadali zaproszeni księża. Co ciekawe Stalle występowały najczęściej w kościołach katedralnych, klasztornych i kolegiackich, no i w Kaźmierzu. Dodam, że w Kaźmierzu w ławach tych w niedziele zasiadali często uprzywilejowani dobroczyńcy parafii. (Nr 4.) Prawy, czyli południowy ołtarz boczny jest nieco przesunięty do tyłu, a lewy - północny Nr 5. stał przed prezbiterium. (Nr 6.) Figura św. Jana Chrzciciela zawieszona jest po prawej stronie, a pod nią stoi chrzcielnica. Nie widać ambony, bo ta wówczas zamontowana była po lewej stronie mniej więcej na wprost chrzcielnicy. Swoją drogą ciekaw jestem, jak wcześnie trzeba było wyjść z domu, aby załapać się na miejsce siedzące.