Informacje o osobach mających związek z gm. Kaźmierz (tzn. urodzili się tutaj lub mieszkali) i brali czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim. Artykuły powstały na podstawie materiałów zebranych i opublikowanych przez dr Sylwię Zagórską w Obserwatorze Kaźmierskim, a także na podstawie informacji zawartych na stronie http://powstancywielkopolscy.pl/. Jeśli posiadasz informacje o takich osobach ze swojej rodziny lub z grona znajomych, zadzwoń 603811891, lub napisz j.oses@op.pl.
Powstańcy Wielkopolscy
Władysław Dąbrowski 1885-1967
Wójt gminy Kaźmierz w latach 1927-1939 ur. 15 kwietnia 1885 r. w Jaraczewie (pow. Jarocin) syn Antoniego i Magdaleny zd. Latanowicz. Członek Rady Robotniczo – Żołnierskiej w Kaźmierzu, dowódca kompani Straży Ludowej Gaj – Grzebienisko. Utrzymywał na własny i kompani koszt posterunek w Gaju Wielkim, zabierając, broń, amunicję, wozy i konie. Władysław Dąbrowski był pierwszym wójtem po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i zarazem ostatnim przed wybuchem II wojny światowej. Przed wybuchem Powstania Wielkopolskiego (1918/19) pracował jako gorzelany w gorzelni wchodzącej w skład majątku należącego do rodziny Hebanowskich w Gaju Wielkim. Tam wraz z grupą innych Polaków działał w konspiracji przeciw niemieckim zaborcom. Grupa zajmowała się podsłuchem i zagłuszaniem rozmów na tajnej wojskowej linii telefonicznej biegnącej z Berlina do Poznania.
Eliasz Włodek 1890-1965
Mistrz ślusarski właściciel zakładu ślusarskiego w Kaźmierzu. Urodzony 20 lipca 1890 w Sobolewie syn Franciszka i Marii. Mieszkaniec Kaźmierza. Ochotnik 1 pułku 1 Pułk Artylerii Lekkiej Wlkp. Uczestnik walk pod Zbąszyniem, Nowym Dworem, Łomnicą i Czarnkowem. Stopień: sierżant, ogniomistrz.
Zmarł 12.05.1965 w wieku 74 lat, pochowany na cmentarzu komunalnym Junikowo w Poznaniu.
Andrzej Walkowiak 1888-1980
Syn Marcina, mieszkaniec Kiączyna. Urodzony 25. 09. 1888 roku w Podrzewiu, w powiecie szamotulskim. W latach 1908 - 1910 i 1914 - 1918 żołnierz armii niemieckiej, żołnierz pierwszej wojny światowej. Od 6 stycznia do 18 lutego 1919 roku – uczestnik Powstania Wielkopolskiego. Dnia 7/8. 01. 1919 roku walczył w szeregach Kompanii Kwilczewskiej pod dowództwem por. Henryka Przewoźnego o wyzwolenie Sierakowa. Wypad zakończył się pomyślnie.
Antoni Grygier 1900-?
Ur. 3 maja 1900 r. syn Piotra i Stanisławy, mieszkaniec Gaju Wielkiego gm. Kaźmierz pow. Szamotuły. W dniu 1 stycznia 1919 roku wstąpił jako ochotnik do Kompanii Rogozińskiej dowodzonej przez Wiktora Skotarczaka. Brał udział z bronią w ręku w walkach na froncie Czarnków - Chodzież. Uczestniczył w walkach z Niemcami pod Chodzieżą i Radwankam. Po zakończeniu powstania pozostał nadal w służbie wojskowej do 1921 r. w stopniu sierżanta. W wojnie z bolszewikami (1920) walczył na froncie litewsko-białoruskim w 6 pułku strzelców wielkopolskich.
Antoni Antoniewski 1881-1965
Nadleśniczy, ur. 9. V. 1881 r. w Kunowie, syn Walentego i Pauliny mieszkaniec wsi Chlewiska. Od 27 grudnia 1918 r. ochotnik Straży Ludowej. Brał czynny udział przy zajęciu miejscowości Gaj Wielki, Bytyń i Podrzewie. Werbował ochotników na front pod Zbąszyniem, gdzie później sam brał udział w walkach z bronią w ręku od 27.12.1918 do 01.03.1919. Uczestniczył w rozbrajaniu Niemców na odcinku Bytyń pod dowództwem ppłk. Kopy Andrzeja. 01.03.1919 został zwolniony. Zmarł 13 maja 1965 r. pochowany na cmentarzu przy ul. Lubowskiej w Poznaniu.
Antoni Stróżyk 1899 -1970
Syn Stanisława i Anastazji urodził się 15 stycznia 1899 roku w Witkowicach. Do szkoły uczęszczał w Bytyniu, Po ukończeniu siódmej kasy pracował w gospodarstwie rolnych swoich rodziców w Witkowicach. 11 kwietnia 1918 roku pobrany do armii niemieckiej - trafił do niemieckiego pułku w Gorlitz (Zgorzelec). Ranny w walkach I wojny światowej 22 maja 1918 roku trafia do szpitala w Bojnowicach, gdzie zachorował na katar płuc. W grudniu 1918 r. znalazł się szpitalu wojskowym w Szamotułach, skąd z pełnym uzbrojeniem ucieka w dniu 22 grudnia i przyłącza się do tworzących się oddziałów polskich w Poznaniu. Trafia do Kompani Odwachu i Bezpieczeństwa w Poznaniu. Walczy pod dowództwem Franciszka Ratajczaka o zdobycie miasta Poznania. Później (24.01.1919 r.) w składzie 1 Kompanii, I Baonu Poznańskiego pod dowództwem Kasprzaka uczestniczy w walkach na froncie zachodnim Powstania Wielkopolskiego o zdobycie Jaromierza, Babimostu i Kopanicy oraz Boll Hoclik.
Kazimierz Gronowski 1899-1971
Urodził się 04.03.1899 r. w miejscowość Ujazd, w powiecie gnieźnieńskim. Po ukończeniu 18 roku życia został wcielony do armii niemieckiej. Od 30.12.1918 r. jako ochotnik walczył w Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919 r. w okolicach Gniezna. W walkach powstańczych został ranny w nogę. Przebywał w szpitalu we Wrocławiu. Po wyleczeniu ran wrócił do rodzinnego Ujazdu i podjął pracę listonosza. 03.02.1919 r. powołany do czynnej służby wojskowej w 68 Pułku Piechoty. 28.07.1922 r. przeniesiony do rezerwy w stopniu kaprala. W 1929 r. zamieszkał w Kaźmierzu z powodu zatrudnienia w kaźmierskiej poczcie. 19.08.1933 r. zawarł związek małżeński z Joanną Przybylską.
Bogusław Łubieński 1893-1941
Syn Kiączyńskiej Ziemi, żołnierz Powstania Wielkopolskiego poseł do Sejmu, wspaniały gospodarz – hodowca, do 1939 r. właściciel Kiączyna, uczestnik walk w II wojnie światowej. Urodził się 25 grudnia 1893 r. w majątku rodzinnym w Kiączynie. Dnia 3 stycznia 1919 r. wstąpił jako ochotnik (miał skończone 25 lat) do tworzących się oddziałów powstańczych w Szamotułach. Wcielony do Kompanii Szamotulskiej pod dowództwem por. Czesława Huberta (późniejszy wójt gminy Duszniki Wlkp. w latach 1931 – 1933) wyruszył na odcinek nadnotecki do Gulcza i brał udział w walkach pod Roskiem. Później został przeniesiony do sztabu II baonu czarnkowskiego w Lubaszu i pełnił funkcję adiutanta pod dowództwem por. Kazimierza Zenktelera (ur. 1884 w Wojnowicach pow. nowotomyski, dowódca frontu zach. powstania, zmarł w roku 1955 w Jędrzejowie woj. świętokrzyskie). Odznaczony Krzyżem Niepodległości.
Leon Koralewski 1885-1941
Ur. 6 marca 1885 r. we Wrześni syn Józefa i Agnieszki zd. Bełdzikowskiej. Z zawodu rymarz, kupiec i przedsiębiorca. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/1919. Do powstania wstąpił jako ochotnik przydzielony do 1 kompani II baonu czarnkowskiego, uczestniczył w walkach pod Czarnkowem. Właściciel mleczarni w Kaźmierzu. Członek Związku Powstańców Wielkopolskich. Stopień - zaopatrzeniowiec, szeregowiec. W pierwszych tygodniach okupacji hitlerowskiej wysiedlony z rodziną na tereny Generalnej Guberni do Jędrzejowa.